Prema analizi Centra za strateške i međunarodne studije iz Vašingtona, kineske investicije u 16 evropskih država otkrivaju snažan fokus na Balkan, odnosno na države koje žele da se priključe Evropskoj uniji. Od ukupno 9,4 milijardi dolara kineskih investicija u 2016. i 2017. godini, čak 4,9 milijardi se odnosi na Srbiju, BiH, Albaniju, Makedoniju i Crnu Goru. Kineska inicijativa “Pojas i put” predviđa opsežne, pre svega infrastrukturne projekte, sa ciljem omogućavanja brzog i jeftinog protoka robe i usluga iz Kine ka bogatim tržištima Zapadne Evrope.
Saradnja Kine i Srbije
Srbija je jedan od najboljih primera ofanzive kineskog kapitala. Ven Vang, izvršni direktor kineske kompanije Shandong Linglong, i srpski ministar privrede Goran Knežević potpisali su ugovor o izgradnji fabrike automobilskih guma vredan 994,4 miliona dolara. Po tom sporazumu Zrenjanin se obavezao da stavi na raspolaganje kineskoj kompaniji 136 hektara zemljišta u Slobodnoj trgovinskoj zoni, a Kinezi će zauzvrat u novim pogonima zaposliti 1.500 radnika.
Ministar za inovacije i tehnološki razvoj Nenad Popović i Jack Ma, vlasnik najveće kineske i jedne od najvećih svetskih IT kompanija Alibabe, dogovorili su se o početku rada na projektu izgradnje srpsko-kineskog Industrijskog parka u Beogradu, najvećeg u Južnoj Evropi.
Istovremeno je potpisan ugovor po kome će kineska kompanija Zijin Mining Group uložiti u Rudarsko-topioničarski bazen Bor čak 1,26 milijardi dolara, a u dokapitalizaciju dodatnih 350 miliona, pa će joj na osnovu toga pripasti 63% kompanije od izuzetnog strateškog interesa za Srbiju. Kinezi su se obavezali da sačuvaju svih 5.000 radnih mesta, te da dodatno ulože 200 miliona za vraćanje preostalih dugova.
Srbija je nedavno s kineskim kompanijama potpisala nove ugovore o izgradnji još jedne, 31 kilometar duge deonice autoputa od Beograda prema Crnoj Gori i BiH. Potpisan je, takođe, sporazum o gradnji toplovoda od Termoelektrane Obrenovac do Beograda, kao i prečistača otpadnih voda u glavnom gradu Srbije. Vrednost svih tih radova prelazi 900 miliona evra, a finansiraće se kineskim kreditima na 20 ili 30 godina, sa kamatom između 2 i 2,5 % i grejs periodom od pet do sedam godina.
Započeli su i radovi na rekonstrukciji i modernizaciji pruge Beograd – Budimpešta, kinesko-mađarsko-srpskog projekta vrednog oko dve milijarde dolara. Kinezi su do sada uložili u Srbiju 3,2 milijarde evra u gradnju deonice autoputa na Koridoru 11, mosta na Dunavu, zaobilaznice oko Beograda, Termoelektrane Kostolac, kao i preuzimanje Železare Smederevo i još nekoliko manjih srpskih kompanija.
Saradnja Kine i zemalja u okruženju
Kineska multinacionalna kompanija Hisense preuzima upravljanje Gorenjem. Ljubljansko Delo prenosi da su u upravi fabrike frižidera i zamrzivača u Valjevu najavili izgradnju novog pogona i zapošljavanje novih 400 radnika uz sadašnjih 1.700, kako bi povećali proizvodnju za nekoliko stotina hiljada rashladnih uređaja.
U Crnoj Gori kineski CRBC radi na realizaciji projekta autoputa Bar – Boljare, a što se tiče investicija u BiH, prevladavaju ulaganja u energetiku. Dongfang Electric izgradio je termoelektranu Stanari kod Doboja i izabrani je partner za izgradnju TE Banovići. Gezhouba, kompanija koja sa američkim i evropskim partnerima uskoro treba da gradi Blok 7 termoelektrane u Tuzli, tek će pokazati umeće, a Shandong je dobio koncesiju na izgradnju autoputa Banjaluka – Prijedor, čime su Kinezi i službeno ušli u sektor gradnje puteva.
Izvor: Blic
Foto: Pixabay / bridgesward
