Jedno od najstarijih muzičkih društava u Srbiji je Akademsko društvo za negovanje muzike Gusle, koje u kontinuitetu i pod istim imenom radi više od jednog veka.
Gusle su osnovane 1876. godine u Kikindi. Sve je počelo kada je tadašnji stalni muški hor na insistiranje doktora Jovana Pačua bio dopunjen ženskim vokalima i prerastao u Pevačko društvo Gusle, čiji je prvi nastup bio februara 1876. na čelu sa dirigentom Frisom, koji je iz Subotice prešao u Kikindu. Nakon Frisa, dirigentsko mesto zauzeo je dr Josif Marinković, doprinevši napretku pevačkog društva, koje tada dobija i zasebnu sekciju za instrumentalnu muziku.
Od 1880. godine, dolaskom Roberta Tolingera na mesto horovođe, Društvo dostiže zadovoljavajući nivo rada. Tolinger je tokom par godina života u Kikindi komponovao veliki broj kompozicija za horove i solo pevanje, štampane u Beču, koje predstavljaju izuzetan doprinos srpskoj muzičkoj kulturi. Najveći deo Tolingerovog opusa Gusle čuvaju i dan danas.
Gusle su tek 1930. godine nakon borbe sa materijalnim problemima uspele da upriliče proslavu pedesetogodišnjice rada, svečanim koncertom u dvorani hotela Nacional koji je uživo prenosio Radio Beograd. Važno je napomenuti da je ovo bio ujedno i prvi prenos Radija.
Bez obzira na turbulentne godine kroz koje je zemlja prolazila, Društvo je opstajalo i razvijalo se. Danas Gusle čini veliki broj članova – dece i mladih, kao i naučno-istraživački odbor u kojem su aktivni ugledni stručnjaci iz oblasti etnomuzikologije, etnokoreologije i etnologije.
Značajan deo zauzimaju i dva uspešna projekta koja se od 2002. neprekidno realizuju. Studijsko istraživanje muzičkog tradicionalnog folklora Banata ,,ETNOKAMP” i ,,FENOK” Međunarodni festival orkestara neguju tradicionalnu muziku i moderni etno zvuk, privlačeći svake godine veliki broj učesnika i posetilaca.
Dugogodišnjim radom i borbom za očuvanje tradicije, Gusle sasvim opravdano zauzimaju mesto najstarije kulturne institucije u Kikindi.
Foto: www.gusle-ki.rs
